Foreign language learning at pre-primary level : parental aspirations and educational practice

Abstract

Niniejsza praca przedstawia problem wczesnego startu językowego w odniesieniu do dzieci przedszkolnych z kilku perspektyw: - Z perspektywy polityki edukacyjnej Unii Europejskiej, według której wczesne rozpoczynanie nauki języka obcego jest jednym ze sposobów osiągnięcia plurilingualizmu językowego (tj. znajomości kilku [choć w różnym stopniu] języków obcych przez jedną osobę), osiągnięcie którego wydaje się być koniecznym atrybutem każdego obywatela zjednoczonej Europy (Rozdział I), - Z perspektywy socjologiczno-pedagogicznej, pokazującej, jak język może być traktowany jako narzędzie awansu społecznego, forma kapitału kulturowego, w którego przekazywaniu oraz rozbudzaniu aspiracji edukacyjnych (w tym do nauki języków obcych) istotną rolę pełni rodzina dziecka (Rozdział II), - Z perspektywy dydaktycznej, pokazującej, co tak naprawdę małe dziecko może osiągnąć ucząc się języka obcego w warunkach naturalnych (czyli w sytuacji naturalnej dwu/wielojęzyczności) i nie naturalnych (w klasie) w zakresie rozwoju językowego, poznawczego i afektywnego. Podkreśla się, że osiągnięcia dziecka w nauce języka obcego nie zależą od samego wieku rozpoczynania nauki, ale od jej intensywności, czyli od ilości kontaktu z językiem obcym (Rozdział III). Część empiryczna pracy przedstawia wyniki badań sondażowych (kwestionariuszy, wywiadów) wśród trzech grup badanych: rodziców, dyrektorów przedszkoli oraz nauczycieli języków obcych prowadzących zajęcia w przedszkolach. Dodatkowo przedstawiono kilka studiów przypadków dzieci w kontekście działań edukacyjnych i aspiracji ich rodziców. Wyniki badań ilościowych i jakościowych prowadzonych wśród rodziców potwierdzają ogólne założenia, że aspiracje edukacyjne rodziców w stosunku do ich dzieci są determinowane poziomem wykształcenia rodziców, ich własną znajomością i korzystaniem z języków obcych. Płeć dziecka nie ma znaczenia w odniesieniu do bieżących oczekiwań co do osiągnięć dziecka, jednakże wyższe oczekiwania (aspiracje) rodzice zdają się mieć w stosunku do dziewczynek niż do chłopców. Również znajomość języków obcych przez rodziców przekłada się na bardziej realistyczne oczekiwania co do bieżących osiągnięć dziecka (brak oczekiwań co do szybkiej płynności w JO) oraz świadomość większej konieczności nauki kilku języków obcych (choć nie koniecznie jednoczesnej). Rodzice ci stosują również bardziej różnorodne strategie nauczania/ćwiczenia z dzieckiem języka obcego. Z kolei rodzice nieznający języków obcych lub znający je słabo, są bardziej skłonni oczekiwać większych efektów od instytucji nauczającej języka.