Etnia - nacjonalizm - naród. Od nowoczesności do ponowoczesności

Abstract

Etnia – nacjonalizm – naród. Od nowoczesności do ponowoczesności to efekt autorskiego projektu naukowego pt. Tożsamość, etniczność, narodowość w globalizującym się świecie. W jego ramach powstał szereg publikacji dotyczących problemów tożsamościowych we współczesnym świecie. Dotyczyły one przede wszystkim dwóch społeczności: Łemków i muzułmanów. Do najważniejszych można zaliczyć monografię Współczesna idea narodowa Łemków oraz opracowanie Państwo Islamskie ISIS: nowa twarz ekstremizmu. Książka składa się z pięciu rozdziałów. Pierwszy to wprowadzenie w historię pojęcia narodu. Pokazano w nim, że jest ono obecne w historii od zarania i ma głównie znaczenie „swój” w odróżnieniu do „obcy”. Jednocześnie widać, jak zmieniało się to pojęcie i jaki wpływ miała na to np. kultura prawna starożytnego Rzymu. Rozdział drugi to już historia nacjonalizmu jako idei (myśli) politycznej. Zaprezentowano początki koncepcji począwszy od szkoły niemieckiej Johanna Gottlieba Fichtego i jego kontynuatorów. Następnie przedstawiono szkołę francuską, którą już możemy bez wątpliwości nazywać pełnoprawnie nacjonalistyczną. Rozdział trzeci to porównanie różnych koncepcji analizy zagadnienia narodu i nacjonalizmu. Szczególną uwagę zwrócono na teorie Ernesta Gellnera, Miroslava Hrocha czy konstruktywistów: Benedicta Andersona i Erica Hobsbawma. Przedstawiono też teorię Anthony’ego D. Smitha, z której zaczerpnięto użyty w tytule książki termin „etnia”. Rozdział czwarty bardzo skrótowo, syntetycznie przedstawia zagadnienie późnej nowoczesności / płynnej nowoczesności / ponowoczesności, czyli koncepcje dotyczące współczesnych procesów globalistycznych. Piąty rozdział składa się z dwóch analiz. Są one bardzo skrótowe, ogólnie mają raczej charakter referatowy. Po pierwsze, dlatego że nie są sednem analizy, a tylko przykładem zastosowanym dla falsyfikacji hipotezy. Po drugie, szersza analiza zagadnień została już opublikowana w książkach (Współczesna idea narodowa Łemków oraz Państwo Islamskie ISIS: nowa twarz ekstremizmu) czy artykułach naukowych, do których zastosowano odpowiednie odsyłacze.