Kompetencje społeczne gimnazjalistów i ich wychowawcze implikacje

Abstract

Książka ta składa się z trzech podstawowych części - teoretycznej, zawierającej dwa rozdziały, metodologicznej oraz empirycznej, opracowanej na podstawie własnych badań. Część teoretyczna jest obszerna ze względu na specyfikę zjawiska, dotąd, jak się wydaje, nie traktowanego z należytą powagą. W części tej opisano również tę część badań, która ma charakter wprowadzenia w środowiska badawcze i dotyczy autorytetu nauczyciela oraz kontaktu między uczniami a pedagogami. Rozbudowano ją o krótki opis teorii E.H. Eriksona, bowiem stanowi ona swoistą podstawę, punkt wyjścia do rozważań na tematy związane z okresem dorastania człowieka. Na tej koncepcji oparto również rozważania dotyczące profilaktyki zachowań ryzykownych, wynikające z silnego, zgodnego z eriksonowską myślą przekonania, że niezrealizowanie pewnych zadań rozwojowych jeszcze przed wejściem w wiek adolescencji utrudni młodemu człowiekowi wejście w następny etap rozwojowy, jakim jest dojrzewanie. Teoria ta wskazuje więc silnie zarówno na czynniki ryzyka, jak i na czynniki chroniące przed podejmowaniem przez młodych ludzi zachowań ryzykownych. Część metodologiczna zawiera opis metod, technik i narzędzi badawczych, odwołuje się również do podstawowych teorii i założeń, głównie z zakresu psychologii społecznej i rozwojowej, które pozwalają bliżej zrozumieć problematykę pracy. Część opisująca przeprowadzone w szkołach badania jest bardzo szczegółowa, ze względu na wielką ilość informacji, jakie udało się uzyskać dzięki zastosowanym technikom badawczym i ich rzetelnemu udokumentowaniu. Informacje te są wielowątkowe, ale posiadają wspólny mianownik - jest nim rozwój młodego człowieka w wieku adolescencji oraz problemy związane z dorastaniem w świecie, który dziś nie jawi się jako przyjazny temu okresowi rozwojowemu.